انواع جرثقیل صنعتی و کاربردهای آنها

یکی از پر کاربردترین ماشین آلات ساختمانی، جرثقیل صنعتی است که اغلب در ساخت و سازها و برای بالا و پایین بردن مصالح ساختمانی و ماشین آلات مورد استفاده قرا می‌گیرد. وسیله‌ای که از یک موتور، یک گیربکس، اتاقک فرمان، بازوهای مکانیکی، کابل، زنجیر و قرقره تشکیل شده است و با توجه به حجم کار و فعالیت‌های مورد نظر، به انواع مختلفی تقسیم می‌شود.

در ادامه با شما درباره این نوع جرثقیل و کاربردهای آن صحبت می‌کنیم و برخی از ویژگی‌های آن را به اختصار توضیح می‌دهیم.

جرثقیل صنعتی یا کارگاهی چیست؟

برخی از جرثقیل‌های صنعتی یا کارگاهی، نسبت به دیگر جرثقیل‌ ها ابعاد کوچکتری دارند و می‌توانند به راحتی در فضاهای تنگ مورد استفاده قرار بگیرند. در حقیقت این جرثقیل‌ها به دلیل اندازه جمع و جورشان در کارگاه‌ها یا کارخانه‌های کوچک که امکان تردد یا باربرداری برای جرثقیل‌های معمولی وجود ندارد، به کار گرفته می‌شوند. اما گونه دیگری از جرثقیل های صنعتی و کارگاهی با ابعاد غول پیکر وجود دارد.

جرثقیل هایی که در کارگاه ها، کارخانه ها و صنایع برای جابجایی مواد استفاده میشوند و انواع مختلفی دارند، جرثقیل صنعتی یا جرثقیل کارگاهی نام دارند.

جرثقیل‌های کارگاهی به دلیل داشتن لاستیک‌‌های بسیار بزرگ آفرود و چرخ‌‌های محکم و فرمان‌پذیر، انتخابی مناسب برای کار در جاده‌ها و زمین‌های ناهموار و سنگلاخی نیز به حساب می‌آیند. این جرثقیل‌ که در ایران با نام جرثقیل لقمه گیر نیز شناخته می‌شود، می‌تواند به راحتی اجسام و وسایل سنگین را از روی سطوح بلند یا جابه‌جا کند.

مزایای جرثقیل‌ صنعتی

جرثقیل‌های کارگاهی به دلیل ابعاد و ویژگی‌های متفاوتشان، مزایای منحصر به فردی در مقایسه با دیگر جرثقیل‌ها دارند. بعضی از ویژگی‌ها و مزایای این جرثقیل‌ها به شرح زیر هستند:

  • شعاع چرخش زیاد و پیچ‌های تند با امکان مانور بسیار خوب
  • داشتن کنترل بیشتر بر روی وسیله به کمک لاستیک‌های بزرگ‌تر از انواع دیگر جرثقیل‌ها
  • قابلیت فرمان و کشش بهتر
  • توان بسیار بالا و تنوع در انواع متناسب با نیاز کارگاه
  • دارای سیستم چهارچرخ محرک
  • شدت چرخش بالا در مکان‌های تنگ حتی در زمین‌های گل‌آلود، یخ‌زده، ناهموار یا شیب‌دار

قدرت بیشتر نسبت به انواع دیگر جرثقیل‌ها با اندازه و ظرفیت مشابه

انواع جرثقیل صنعتی یا کارگاهی

به دلیل استفاده فراوان و متداول بودن جرثقیل‌های صنعتی، این وسایل با توجه به کارایی و محیطی که در آن به کار گمارده می‌شوند، در انواع مختلفی قرار می‌گیرند که در ادامه به انها اشاره می‌‎کنیم:

جرثقیل کامیونی  (Truck-mounted Crane)

یکی از رایج‌ترین جرثقیل‌های کارگاهی، جرثقیل‌ کامیونی است که از دو قسمت کریر (کامیون) و بوم (بازو) تشکیل شده‌ است و به دلیل ابعاد مناسبش به ‌راحتی در جاده‌ها و راه‌های مختلف تردد می‌کند. جرثقیل‌های کامیونی از وزنه‌های تعادلی و چند پایه برای تثبیت و کنترل بهتر بار تشکیل شده‌اند و می‌توانند مصالح سنگین و فراوان را در حرکت‌های آرام جابه‌جا نمایند.

اغلب جرثقیل‌های کامیونی برای بازرسی، تعمیر، نگهداری و ساخت پل‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

جرثقیل شناور یا معلق  (Floating Crane)

نوع دیگری از جرثقیل کارگاهی، جرثقیل شناور است که با نام «کشتی جرثقیل» نیز شناخته می‌شود و در محیط‌های نزدیک به ساحل و دریا به کار می‌رود. کاربری این نوع جرثقیل اغلب در پروژه‌هایی نزدیک به دریا مانند تخلیه و بارگیری کشتی، ساخت و ترمیم بنادر یا سکو‌های نفتی است.

بد نیست که بدانید این نوع جرثقیلها تاریخچه طولانی مدتی دارند و از قرون 18 و 19 در بنادر کشورهای اروپایی مورد استفاده قرار می‌گرفتند.

جرثقیل حمل عرشه  (Carry Deck Crane)

جرثقیل حمل عرشه نوعی جرثقیل چابک، جمع و جور با طراحی فشرده است که می‌تواند ۳۶۰ درجه کامل بچرخد و به راحتی در زمین‌های ناهموار حرکت کند. این وسیله به دلیل داشتن یک عرشه کوچک، با نام جرثقیل حمل عرشه خوانده می‌شود.

جرثقیل‌های حمل عرشه کوچک و چهارچرخ هستند و در مقایسه با دیگر جرثقیل‌های صنعتی حمل راحت‌تری دارند. آنها بدون نیاز به کمک گرفتن از تجهیزات و ماشین آلات دیگر اقدام به جابجا نمودن مصالح ساختمانی در فضای پروژه می‌کنند و به همین دلیل می‌توانند به عنوان یک انتخاب مکمل برای پروژه های بزرگتر نیز مورد استفاده قرار بگیرند.

جرثقیل خزنده یا کراولر  (Crawler Crane)

جرثقيل‌های کراولر یا خزنده به کمک چرخ‌های زنجيری که در قسمت پایین کابین قرار دارند، به حرکت در می‌آید. این جرثقیل‌ها بسیار سنگین هستند و حرکتشان هم بسیار کند است. با این حال آنها می‌توانند روی زمین‌های ناهموار و حتی خاک نرم به خوبی کار کنند.

جرثقیل‌های خزنده معمولا به وسیله تریلی‌های کمرشکن حمل می‌شوند و به دلیل کندتر بودن حرکتشان، در مقایسه با دیگر جرثقیل‌ها هزینه بیشتری دارند. گرچه تنظیمات خاص و کارایی منحصر به فرد آنها، این جرثقیل‌ صنعتی کراولر را به انتخابی مناسب برای پروژه‌های بزرگ‌ و بلندمدت‌ تبدیل کرده‌ است.

جرثقیل سطوح ناهموار  (Rough Terrain Crane)

جرثقیل سطوح ناهموار از ۴ چرخ محرک و ۴ لاستیک ثابت تشکیل شده است و همانطور که از نامش پیداست، بهترین عملکرد را در زمین‌ها و سطوح ناهموار از خود نشان می‌دهد. این جرثقیل تنها يك موتور دارد و برای ثابت ماندن از یک جک استفاده می‌کند.

جرثقیل‌های سطوح ناهموار در مناطق تنگ و سنگلاخ بسیار قابل کنترل هستند و اغلب در پروژه‌های بزرگ ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

جرثقیل‌های متحرک  (Mobile Cranes)

جرثقیل‌های متحرک یا جرثقیل‌های سیار روی یک موتور متحرک نصب می‌شوند و توسط چند قرقره و کابل کنترل می‌گردند. طراحی آنها به گونه‌ای است که به راحتی در محیط‌های مختلف حرکت می‌کنند و با انجام حرکات متنوع افقی و عمودی، به خوبی اجسام سنگین را به بالا و پایین می‌برند.

این نوع جرثقیل صنعتی گزینه‌ای مناسب و مقرون به صرفه برای اغلب شرکت های ساختمانی به حساب می‌آید.

جرثقیل‌های ثابت  (Fixed Cranes)

همانطور که از نامش پیداست، جرثقیل‌ ثابت معمولاً فاقد تحرک است و در یک نقطه ثابت می‌ماند. با این حال این جرثقیل با بلند کردن بار‌های سنگین‌ و رسیدن به ارتفاعات بیشتر، این نقص را جبران می‌کند. جرثقیل‌های ثابت عموما برای بالا بردن بار و مصالح سنگینی مانند اسکلت‌های فولادی به کار می‌روند.

 جالب است که بدانید قطعات مختلف این جرثقیل به محل پروژه آورده شده و روی یکدیگر مونتاژ می‌شوند.

جرثقیل تلسکوپی  (Telescopic Crane)

جرثقیل تلسکوپی از یک سیلندر هیدرولیک تشکیل شده است تا بتواند مانند تلسکوپ ارتفاع خود را کاهش یا افزایش دهد. این جرثقیل اغلب در پروژه‌ها و فعالیت‌های مهمی مانند صنایع کشتیرانی، سایت‌های ساختمان و برج‌سازی، صنعت لوکوموتیورانی و قطار و فعالیت‌های فوق حساس و خطرناک مانند پیاده‌سازی تیرهای پل و کار بر روی سکوهای شناور مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 

تاور کرین یا جرثقیل برجی  (Tower Crane)

تاور کرین وسیله‌ای حیاتی در ساخت ساختمان‌های بلند، سازه‌های عظیم و پروژه‌های پیچیده به حساب می‌آید. این دستگاه برای کنترل و هدایت تجهیزات سنگین در ارتفاعات ساخته شده است و می‌تواند بارهای سنگین را در ارتفاعات بالا جابه‌جا کند.

تاور کرین یا جرثقیل برجی معمولا در ساخت پروژه‌های سد سازی، پل سازی، ساخت‌وسازهای مسکونی، اداری و تجاری به عنوان یک جرثقیل صنعتی استفاده می‌شوند.

جرثقیل سرچکشی  (Hammerhead Crane)

جرثقیل صنعتی سرچکشی یکی از پرکاربردترین جرثقیل‌ها در پروژه‌های ساختمانی است که با یک اهرم چرخشی افقی، بر روی یک برج ثابت قرار گرفته است و مانند اسمش، به شکل یک چکش غول پیکر دیده می‌شود.

جرثقیل سقفی  (Bridge/Overhead Crane)؛ مهمترین نوع جرثقیل صنعتی و کارگاهی

 جرثقیل سقفی از دو ریل موازی تشکیل شده است که به صورت افقی در طول سالن نصب می‌شود و در جهت‌های مختلف بر روی ریل‌ها حرکت می‌کند. این وسیله اغلب در فضاهای سرپوشیده صنعتی، انبارها، سوله‌ها، سالن های تولید و سایر محیط‌های صنعتی نصب می‌شود و برای بلند کردن اجسام و بارهای سنگین مورد استفاده قرار می گیرد که انواع مختلفی دارد مثل: جرثقیل دروازه ای، سقفی، بازویی، تک پل و دو پل و … که همگی در دسته جرثقیل های صنعتی و کارگاهی قرار میگیرند.

جرثقیل صنعتی چه ویژگی‌هایی دارد؟

جرثقیل‌های صنعتی نسبت به دیگر جرثقیل‌‌های بازویی، مزیت‌های مهمی دارند که بد نیست به آنها اشاره کنیم:

  • قابلیت هدایت پیشرفته

در این مدل جرثقیل از یک فرمان مستحکم و دقیق برای هدایت چرخ‌‌ها استفاده می‌شود تا مشکلاتی مانند برخورد با موانع اتفاق نیفتد. اصلا به همین دلیل است که این نوع جرثقیل می‌تواند به راحتی و بدون هیچ زحمتی اجسام را در مسیرهای ناهموار جابه‌جا کند.

  • استفاده از کنترل هیدرولیکی

کنترل هیدرولیک موجود در جرثقیل‌های کارگاهی کمک می‌کند تا کار با وسیله با سرعت و سهولت بیشتری انجام شود و دستگاه به خوبی بار را در زوایای مختلف به حرکت در بیاورد.

  • حمل بار بر روی عرشه

یکی دیگر از مزیت‌‌های بارز این نوع جرثقیل، استفاده از آن بر روی عرشه است. با استفاده از این جرثقیل، بار و سایر مصالح مورد نظر به راحتی روی عرشه حمل شده و در محل مورد نظر گذاشته می‌شوند.

  • توانایی بالا بردن بار و اجسام بسیار سنگین

جرثقیل‌های کارگاهی می‌توانند از ۵ تا 6۰۰ تن بار را جابه‌جا کنند. آنها همچنین می‌توانند مصالح سنگین را تا ارتفاعات زیاد بالا ببرند.

  • قابلیت حرکت در سطوح ناهموار

همانطور که گفتیم، جرثقیل‌های کارگاهی به شکلی با دوام و مطمئن ساخته شده‌اند و می‌توانند بدون تغییر در عملکرد دستگاه، با بارهای سنگین و در شرایط خارج از جاده‌ایی حرکت کنند.

کلام آخر؛ لزوم استفاده از جرثقیل‌ صنعتی در تمام کارگاه ها و کارخانه ها

جرثقیل صنعتی یکی از ملزومات ساخت و سازها و پروژه‌های وسیع است. این دسته جرثقیل ها حجم و ابعاد استانداری دارند، مقرون به صرفه اند و می‌توانند در سطوح ناهموار، سنگین‌ترین بارها و مصالح را در ارتفاعات بالا جابه‌جا کنند و یا در کارگاه ها به صورت دائمی در حال انجام وظیفه خود و حمل مواد باشند.

شرکت مهندسی فیروزا با بیش از نیم قرن سابقه درخشان در صنعت طراحی و ساخت جرثقیل صنعتی و سقفی، انواع جرثقیل‌های صنعتی را با تکنولوژی روز و بهترین کیفیت، ارائه می‌نماید. فیروزا نماینده رسمی جرثقیل دماگ آلمان در ایران است که هر نوع جرثقیل صنعتی و جرثقیل کارگاهی را با مشخصات مختلفی طراحی و تولید می‌نماید.

خبرنامه فیروزا

تماشا تحول در صنعت

اگر عضوی از خانواده صنعت ایران هستید و هنوز عضو خبرنامه فیروزا نشده‌اید، با پر کردن فرم، عضوی از خانواده فیروزا شده و خبرنامه را دریافت کنید.

فرم دانلود خبرنامه فیروزا

جهت دانلود خبرنامه